Bảo hiểm y tế và khám chữa bệnh tại Pháp

1. Bảo hiểm y tế
Ở Pháp có hai loại bảo hiểm cơ bản: Bảo hiểm xã hội (Sécurité Social) và Mutuel

1.1. Bảo hiểm xã hội- Sécurité Social
Bảo hiểm xã hội là bắt buộc đối với mọi công dân ở Pháp bao gồm cả sinh viên nước ngoài sang Pháp học tập. Nó sẽ đảm bảo mọi điều kiện khám chữa bệnh của bạn khi gặp các rủi ro về sức khỏe. Nếu không có bảo hiểm, việc khám chữa bệnh ở Pháp là rất đắt đỏ, ví dụ: Đến gặp bác sỹ đa khoa để từ vấn về tình trạng sức khỏe: 20-25euros, bác sỹ chuyên khoa: 35-40euros, xét nghiệm máu bình thường: 60-70euros, nếu ốm đau nặng phải nhập viện thì chi phí mỗi ngày lên đến 300-500euros.

Đối với các bạn sinh viên, các bạn có thể mua Bảo hiểm xã hội khi bạn làm hồ sơ nhập học hoặc có thể mua tại LMDE (La Mutuelle Des Étudiants) và MEP (La Mutuelle des Étudiants de Provence). Mức giá của bảo hiểm xã hội dành cho sinh viên trong 1 năm là »220 euros.

Với bảo hiểm xã hội bạn có thể được trợ cấp đến 70% chi phí bệnh viện, bác sỹ và thuốc men. Để có thể được hưởng 100% trợ cấp bệnh viện, thuốc men, bác sỹ và các khoản khác, bạn nên mua thêm Mutuel.

Để thuận lợi hơn cho việc khám chữa bệnh và mua thuốc, các bạn cần có thẻ “carte vitale”. Khi có thẻ “carte vitale”, khi khám bệnh hoặc mua thuốc, bạn dùng thẻ đó để thanh toán 70% chi phí nếu chỉ có bảo hiểm xã hội. Còn đối với 30% còn lại, bạn phải thanh toán bằng tiền mặt hoặc thẻ ngân hàng. Nếu bạn mua cả bảo hiểm xã hội và Mutuel của cùng một công ty ví dụ LMDE, thì bạn có thể thanh toán 100% chi phí bằng thẻ carte vitale.

Đối với sinh viên ở Toulon, ngay sau khi có thẻ sinh viên, các bạn có thể làm thủ tục để làm thẻ carte vitale.

Carte vitale

Đối với các nghiên cứu sinh được nhận học bổng 911, campus france sẽ mua bảo hiểm xã hội (được hưởng 80%), bạn có thể làm thẻ carte vitale trực tiếp tại trung tâm trợ cấp bảo hiểm xã hội CPAM :

CPAM 42 Rue Emile Ollivier, 83000 Toulon
Giờ làm việc: Từ thứ Hai đến thứ sáu, sang: 8h00 - 12h00, chiều: 13h30 - 16h00.
http://www.ameli.fr/assures/votre-caisse-var/index_var.php

Những giấy tờ cần thiết để làm carte vitale :

• Giấy khai sinh: Tốt hơn hết là bạn nộp bản sao gốc (giấy khai sinh có chữ "Bản Sao" ở phía dưới chữ "Giấy Khai Sinh") phải được dịch ra tiếng Pháp và công chứng. Giấy khai sinh phải ghi rõ Họ tên, ngày tháng năm sinh, nơi sinh, giới tính của bạn và họ tên của bố mẹ. Lưu ý: bạn không nên nộp bản photocopie, bản sao của giấy khai sinh có thể xin được ở Việt Nam thành nhiều bản. 
• Photocopie của thẻ cư trú (thường được dán trên hộ chiếu) và trang có ảnh của hộ chiếu.
• RIP của ngân hàng của bạn (thường có trên relevé de compte hoặc lúc đi mở compte). RIP: Relevé d'identité bancaire.

1.2. Bảo hiểm Mutuel

Mutuel thông thường là không bắt buộc và có nhiều mức khác nhau. Tuỳ theo điều kiện và nhu cầu của bạn, bạn có thể mua Mutuel với mức tiền bạn chọn. Một lời khuyên là bạn nên xem chi tiết các tuỳ chọn khi mua Mutuelle để vừa tiết kiệm, vừa có thể hưởng được trợ cấp tiền khám chữa bệnh tối đa.

Bạn nên chọn một trong hai tổ chức quản lý bảo hiểm sinh viên sau:
LMDE (La Mutuelle Des Étudiants)
University of Toulon - Campus of La Garde - University Avenue - Building A IUT – Tầng 1 (trệt) - 83130 LA GARDE
Điện thoại: 09 69 36 96 01 (cost of a local call from a landline)
Website: www.lmde.com
Email: info lamutuelledesetudiants.fr
Mở cửa từ thứ 2 đến thứ 5

• Sáng: 9h-12h 
• Chiều13h30-17h.

Thứ 6: 9h-12h30 (đóng cửa buổi chiều). 


MEP (Mutual of Students of Provence)
University of Toulon - Campus of La Garde - IUT Building A, gần Amphi Ouest
BP 17-83951 La Garde Cedex
Tel: 04 26317929
Website: www.mep.fr
Mở cửa từ thứ 2 đến thứ 6: 10h30-16h30.

2. Khám chữa bệnh

Tại Việt Nam, khi bị đau ốm, người bệnh sẽ đến trực tiếp bệnh viện để khám. Ở Pháp quy trình khám chữa bệnh không như vậy.

Khi bị bệnh, trước tiên người bệnh sẽ đến gặp bác sĩ traitant để khám. Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc cho người khám đối với các trường hợp bệnh nhẹ thông thường. Nếu cần bác sĩ này sẽ giới thiệu người bệnh đến các chuyên khoa phù hợp để khám, hoặc chỉ định đi đi xét nghiệm, chụp chiếu... Điều này giúp tránh trường hượp bệnh nhân khám nhầm khoa vì nhiều bệnh có biểu hiện khá giống nhau. Người không có chuyên môn thì không thể xác định đúng bệnh để đến đúng khoa cần khám.

Khi bị mắc một số bệnh chuyên khoa như phụ khoa, nha khoa, nhãn khoa, tâm thần, hay các trường hợp khẩn cấp cần cấp cứu, khi đang di chuyển (ở xa nhà), khám theo dõi bệnh… bạn có thể đến trực tiếp bệnh viện mà không cần phải qua bác sĩ traitant. Trong các trường hợp khác, nếu bạn đến trực tiếp bệnh viện gặp một bác sĩ traitant khác mà không thông qua bác sĩ traitant của bạn, bạn vẫn được chữa trị bình thường. Tuy nhiên mức chi trả của bảo hiểm cho bạn sẽ thấp hơn.

Bác sĩ traitant là bác sĩ do chính bạn chọn để khám chữa bệnh ban đầu cho bạn khi có bệnh. Bạn phải chọn cho mình một bác sĩ traitant khi bạn làm bảo hiểm sécurité sociale. Chọn bác sĩ traitant là khâu bắt buộc trong quy định làm bảo hiểm. Mọi người thường chọn bác sĩ traitant gần nhà để tiện đi khám khi có bệnh. 

Trước khi đến khám với bác sĩ traitant hay đến bệnh viện, bạn cần gọi điện để đặt hẹn trước. Thời gian chờ đến ngày khám có thể là một vài ngày, một vài tuần, hay vài tháng. Trừ khi bạn đang trong tình trạng nguy kịch. 


Quy trình tổng quát về khám chữa bệnh và thanh toán bảo hiểm :

B1. Gọi điện thoại đặt hẹn ngày khám bệnh

B2. Đi khám đúng ngày, đúng giờ (nên đi sớm hơn giờ hẹn vì có khả năng phải xếp hàng) và mang theo đầy đủ giấy tờ cần thiết. Nếu bạn đi khám bằng phương tiện công cộng như bus, tàu hỏa,… thì giữ lại hóa đơn.

B3. Nếu khám tại bệnh viện thì làm thủ tục đăng ký trước khi vào khám. Tại đây bạn xin giấy « bon de passage » để nộp cho trường hoặc cơ quan công tác nếu họ yêu cầu xác minh lý do bạn vắng mặt. Đóng tiền khám, xét nghiệm nếu được yêu cầu và nhớ giữ lại hóa đơn.

B4. Đến đúng khoa/văn phòng của bác sĩ mà bạn đã đặt hẹn. Nếu bạn đang bị bệnh và trong tình trạng gặp khó khăn trong việc di chuyển thì bạn xin bác sĩ « bon de transport ».

B5. Đi mua thuốc uống hoặc đi khám, tái khám hay xét nghiệm theo yêu cầu của bác sĩ.

B6. Chờ nhận hóa đơn của bệnh viện và thanh toán càng sớm càng tốt

B7. Xin mẫu đơn tại cơ sở bảo hiểm sécurité sociale để điền và nôp kèm các giấy tờ theo yêu cầu để xin hoàn tiền khám chữa bệnh, tiền mua thuốc,… nếu bên khám chữa bệnh yêu cầu bạn chi trả trước. Nộp cả « bon de transport » và « bon de passage » cho bên sécurité sociale nếu bạn thuộc diện được hưởng. Bước này có thể thực hiện đan xen với các bước ở trên ngay khi có thể. Tương tự như vậy bạn cũng gửi thư yêu cầu thanh toán cho bên bảo hiểm mutuelle và làm theo hướng dẫn của họ.  

Bon de transport

Khi đi khám bạn cần mang theo các giấy tờ sau :

• Giấy chứng minh (passport, visa, ofii, titre de séjour,…) 
• Các giấy tờ bảo hiểm : carte vitale, attestation của bên bảo hiểm sécurité sociale và mutuelle 
• Giấy hẹn nếu có 
• Các giấy tờ liên quan đến quá trình theo dõi sức khỏe, tiêm phòng của bạn nếu có

Các giấy tờ cần có khi mua thuốc tại hiệu thuốc:

• Giấy tờ chứng minh 
• Đơn thuốc của bác sĩ 
• Giấy tờ bảo hiểm

Khi bị mắc một số bệnh được gọi là « maladie de longue durée », bên bảo hiểm sécurité sociale sẽ chịu toàn bộ chi phí (100%) khám chữa bệnh cho bạn. Cần lưu ý là chi phí này không bao gồm « forfait de journalier » là loại chi phí bạn phải trả khi nằm viện. Để được thanh toán khoản này bạn phải có mutuelle.


Nếu bạn phải nằm viện, bạn không bị yêu cầu đóng viện phí trước khi nhập viện. Các chi phí điều trị nếu có sẽ được gửi dưới dạng hóa đơn yêu cầu thanh toán về địa chỉ nhà bạn sau vài tuần, vài tháng sau khi bạn ra viện. Không thể không thanh toán các hóa đơn này vì sau ba lần gửi thư yêu cầu thanh toán mà không được thì bên ngân khố sẽ tự động điều tra ra tài khoản ngân hàng của bạn và yêu cầu ngân hàng thanh toán. Khi đó bạn sẽ còn mất thêm phí dịch vụ cho ngân hàng. Phí này khá đắt. Trong trường hợp bạn không đủ khả năng thanh toán ngay thì bạn có thể gửi thư trình bày lý do, kèm theo giấy tờ xác minh để yêu cầu gia hạn hay miễn giảm chi phí điều trị cho bên ngân khố hoặc gửi thư và hồ sơ yêu cầu hỗ trợ « indemnités journalières » của bên bảo hiểm sécurité sociale nếu được hoặc nhờ sự giúp đỡ của assistance sociale của trường bằng cách gọi điện đặt hẹn trước :

Sylvie Vautier-Yvon,
Campus de La Garde, Bâtiment EVE
Tél. : 04 94 14 21 19 

Mai Hồng và MT (sưu tầm và tổng hợp)

Hội Sinh viên Việt Nam tại Toulon.

Association des Étudiants Vietnamiens à Toulon.